Duygu Durum Bozukluğu

Duygu Durum Bozukluğu, psikolojide bir bozukluk grubunun ismidir. Bu kategoriye ait sık bilinen hastalıklar sıralandığında herkesin bu isimlere aşina olduğu görülecektir. Psikolog dilinde duygu durum bozuklukları kategorisinde iki temel hastalık vardır:

• Depresyon
• Bipolar Duygulanım Bozukluğu

Depresyon da bilindiği üzere kendi içinde ikiye ayrılan bir hastalıktır: Majör Depresyon ve İki Uçlu Duygu Durum Bozukluğu (Manik Depresif). Karakteristik olarak duygu durum bozuklukları isminde anlatıldığı gibidir. Farklı şekillerde bireyin duygulanım süreçlerinde yaşadığı psikolojik sorunları ifade eder.

Genellikle stresli yaşam olayları duygu durumunda bozulmalara yol açar. Ağır stres yüklü yaşantılar karşısında, toplum dilindeki adıyla, insanın psikolojisi bozulabilir. Bu yükle baş edemeyen insanlar, çeşitli şekillerde bilinçsiz olarak bunu ödünleme yoluna gitmektedir. Bunun sonucunda ise duygu süreçlerinde istenmeyen sonuçlar ortaya çıkar.

Duygu Durum Bozukluğu ve Bipolar Aynı Mı?

Bipolar bozukluk, duygu durum bozuklukları kategorisinde yer alan iki hastalıktan birinin ismidir. Duygu durum bozukluğu denildiğinde Bipolar bozukluk ile depresyon akla gelmektedir. Kelime kökenine bakıldığında Bipolar, iki kutuplu demektir. Buradan hareketle bireyin zıt duyguları bir arada yaşamasıyla karakterize bir hastalık olarak tanımlanabilir.

Toplum dilinde duygularının dengesiz olduğu ifade edilen kişilerin, patolojik boyutlarda bipolar bozukluğa sahip olduğu söylenebilir. Bu bireyler çok ani şekilde zıt duyguları arka arkaya yaşayabilirler. Bu sebeple de bu hastalık bir duygu durum bozukluğu olarak literatüre girmiştir.

Duygu Durum Bozuklukları Çeşitleri

Psikolojik bozuklukların sınıflandırıldığı psikopatoloji alanında duygu durum bozuklukları iki temel hastalıkta incelenir. Yukarıda bahsedildiği üzere Depresyon ve Bipolar ismindeki iki psikolojik bozukluk, duygu durum bozukluğu çeşitleri arasında gösterilir. Burada depresyonun da kendi içinde var olan 2 farklı türü, yine aynı kategoriye ait hastalıkları temsil eder.

Ayrıca gelişen ve değişen dünyanın getirdiği stresli olaylar karşısında yeni depresyon türlerinden söz edilmektedir. Yas depresyonu, mevsimsel depresyon, yaşlılık depresyonu vb. isimlerle bu hastalıklar anılmaktadır. Bunların tamamının duygu durum bozuklukları kategorisinde yer alan psikolojik bozulmalar olduğu belirtilmelidir. Çıkış kaynağı farklı olan bu bozuklukların gösterdiği karakteristik birbirine benzer niteliktedir.

Duygu Durum Bozukluğu Belirtisi

İki farklı türü olan duygu durum bozukluklarının belirtileri de türüne göre değişmektedir. İki farklı hastalık için aynı belirtilerin sayılması zaten doğru olmayacaktır. Ortaya çıkış nedenleri çoğu kez birbirine benzeyen psikolojik bozukluklar olmasına rağmen görülen belirtiler birbirine çok zıt nitelikte olabilmektedir. Yine de bir sınıflandırma yapmak adına her iki hastalığa ait bir takım belirtiler sıralanması mümkündür. Buna göre duygu durum bozukluğu belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Yoğun üzüntü ve ümitsizlik hali
• Enerjisizlik, isteksizlik ve motivasyon kaybı
• Özgüven düşüklüğü
• Öfke kontrol problemleri
• Karar verirken zorlanma
• Uyku ve iştah düzensizlikleri
• Odaklanma güçlükleri
• Aşırı enerji, içi içine sığmama
• Ani kararlar vererek hareket etme
• Ani duygu değişimleri

Duygu Durum Bozukluğu Tedavisi

Duygu durum bozukluğu tanısına sahip kişilerin ivedi bir şekilde psikolojik tedavi almaları gerekir. Bunun adresi ise psikiyatri klinikleri ile psikolog terapileridir. Çoğu vakada bu iki tedavi türü birlikte uygulandığında etkili sonuçlar alınabilmektedir.

Yalnızca ilaç üzerinden ilerletilen tedaviler bir terapiyle desteklenmediğinde istenen olumlu değişimin görülmesi oldukça uzun bir zaman alabilir. Benzer şekilde yalnızca psikoterapi alınmak istendiğinde de bireyin odaklanması ve motivasyonu sağlanamayabilir. Birbirini destekleyen bu iki farklı kanaldaki yaklaşımlar sayesinde başarılı bir rehabilitasyon görülebilir.

Duygu Durum Bozukluğuna Ne İyi Gelir?

İnsanların yaşadığı duygu durum bozukluklarına karşı öncelikle iyileşmeye yönelik istekleri olması önemlidir. Bu istek olmadığında uygulanan profesyonel tedaviler bile sonuç vermeyebilir. Dolayısıyla ne iyi gelir sorusundan önce bireyin bunu ne kadar istediği önemlidir. Bu istek oluştuğu anda vakit kaybetmeden tedaviye başlanmalıdır.

Buna ek olarak bireysel olarak yapılabilecekler de duygu durum bozukluğu tedavilerinde destekleyici olabilir. Bunlar arasında:

• Uyku ve iştahı düzenleme çabası
• Hobi edinimi
• Sosyalliğin artırılması
• Günlük rutinlere dönülmeye çalışılması
• Kişisel gelişime önem verilmesi
• Fiziksel görünüşe önem verilmesi

gibi adımlar bulunmaktadır.

SSS

Duygu durum bozukluğu hastalıklarıyla ilgili sık sorulan sorular ve cevapları aşağıdaki şekildedir.