Psikolojik Bağımlılık Çeşitleri

Geçmiş yıllarda yalnızca maddeler için kullanılan bağımlılık ifadesi, günümüzde daha geniş bir anlam ifade etmektedir. Ne yazık ki insanların bağımlı olduğu şeylerin sayısında ciddi bir artış görülmektedir. Bu sebeple öncelikle madde bağımlılığının ötesinde bağımlılık türlerinden söz etmek gerekir.

• Sigara Bağımlılığı
• Uyuşturucu (Madde) Bağımlılığı
• Alkol Bağımlılığı
• Teknoloji Bağımlılığı
• Sosyal Medya Bağımlılığı
• Kumar Bağımlılığı
• Seks Bağımlılığı
• Kişilere Bağımlılık

Bu şekilde çeşitli bağımlılık türlerinden söz etmek mümkündür. Uyuşturucu (madde) bağımlılığına bir parantez açmak gerekir. Kafein, nikotin veya ilaç gibi maddelere karşı da patolojik düzeyde bağımlılıklar gelişmesi söz konusudur. Dolayısıyla madde bağımlılığı denildiğinde akla yalnızca yasadışı maddeler gelmemelidir.

Bağımlılık Nedir?

Bir insanın bir duruma karşı bağımlı olduğunun tespiti için öncelikle bağımlılık nedir sorusu yanıtlanmalıdır. İnsanın, herhangi bir nesne, kişi veya durumu sürekli olarak arzulaması ve yoksunluğu durumunda kriz geçirmesi hali; bağımlılığın tanımı olarak karşımıza çıkmaktadır.

Tanımdan da anlaşılacağı üzere bağımlılık olabilmesi için birkaç kriter gerekir:

• Bağımlılık öznesi (kumar, uyuşturucu vb.)
• Arzulama
• Yoksunluk
• Tolerans

Burada tolerans kavramından ayrıca söz etmek gerekir. Özellikle madde bağımlılığı türleri için tolerans oldukça önemli bir kavramdır. Tolerans; bir maddenin aynı oranda alınmasına rağmen giderek az etki yapması durumuna verilen isimdir. Bu yönüyle de bağımlılığın temelini oluşturduğu söylenebilir.

Bağımlılıkla Mücadele

Hem fizyolojik hem de psikolojik bir yönü olan bağımlılıkla mücadele için medikal ve psikolojik desteğin birlikte alınması gerekir. Başlangıç aşamalarında psikolojik bir durum olsa da bağımlılık türlerine bağlı olarak ilerleyen aşamalarda fiziksel bir dürtüye dönüşmektedir.

Bu alanda hizmet veren çok sayıda resmi ve özel kuruluş vardır. En çok da psikiyatri klinikleri, psikologlar ve psikolojik danışmanlar tarafından bağımlılıkla mücadele konulu danışmanlık ve tedavi programları uygulanmaktadır.